2. Druk
Achtergrond
Druk is het effect van een kracht die toegepast wordt op een eenheid van oppervlak (p=F/A) en wordt uitgedrukt in Pascal (1 Pa= 1 N/m²). Wanneer de omgevingsluchtdruk van een plaats waar mensen werken sterk afwijkt van de standaard luchtdruk op zeeniveau (101325 Pa) kunnen we spreken van hypo- (lagere drukken) of hyperbare (hogere drukken) werkplaatsen. Hypobare effecten (hyperventilatie, verhoogde erythropoëse, bergziekte, hoogte long- of hersenoedeem,...) kunnen optreden bij verblijf op grote hoogte (> 2000m) en komen in België in principe niet voor (kabinepersoneel van vliegtuigen loopt bijvoorbeeld wel een risico bij eventueel drukverlies in het vliegtuig). Pathologie door verhoogde luchtdruk (hyperbarisme) is een risico voor werknemers in caisson-arbeid (verhoogde luchtdruk bij bouwwerken aan een tunnel onder rivierbedding of zeebodem) en bij duikers (havens, booreilanden,...). Zowel compressie als decompressie houden risico's in: drukstijgingen kunnen traumata veroorzaken aan middenoor, tanden (cysten), longen,... en drukdalingen kunnen type I (pijn, jeuk,...), type II (dyspneu, angine, bloedstollingsstoornissen, hoofdpijn, verlammingen, epilepsie, gehoor-, gezichts- en evenwichtsstoornissen) en type III (osteonecrose en chronische encephalopathie) decompressieklachten veroorzaken.
Wetgeving
Druk is het effect van een kracht die toegepast wordt op een eenheid van oppervlak (p=F/A) en wordt uitgedrukt in Pascal (1 Pa= 1 N/m²). Wanneer de omgevingsluchtdruk van een plaats waar mensen werken sterk afwijkt van de standaard luchtdruk op zeeniveau (101325 Pa) kunnen we spreken van hypo- (lagere drukken) of hyperbare (hogere drukken) werkplaatsen. Hypobare effecten (hyperventilatie, verhoogde erythropoëse, bergziekte, hoogte long- of hersenoedeem,...) kunnen optreden bij verblijf op grote hoogte (> 2000m) en komen in België in principe niet voor (kabinepersoneel van vliegtuigen loopt bijvoorbeeld wel een risico bij eventueel drukverlies in het vliegtuig). Pathologie door verhoogde luchtdruk (hyperbarisme) is een risico voor werknemers in caisson-arbeid (verhoogde luchtdruk bij bouwwerken aan een tunnel onder rivierbedding of zeebodem) en bij duikers (havens, booreilanden,...). Zowel compressie als decompressie houden risico's in: drukstijgingen kunnen traumata veroorzaken aan middenoor, tanden (cysten), longen,... en drukdalingen kunnen type I (pijn, jeuk,...), type II (dyspneu, angine, bloedstollingsstoornissen, hoofdpijn, verlammingen, epilepsie, gehoor-, gezichts- en evenwichtsstoornissen) en type III (osteonecrose en chronische encephalopathie) decompressieklachten veroorzaken.
Wetgeving
Normering
- NBN EN 14225-1:2005 Duikpakken - Deel 1: Natte pakken - Eisen en beproevingsmethoden
- NBN EN 14225-2:2005 Duikpakken - Deel 2: Droogpakken - Eisen en beproevingsmethoden
- NBN EN 14225-3:2005 Duikpakken - Deel 3: Actief verwarmde of gekoelde pakken - Eisen en beproevingsmethoden
- NBN EN 14225-4:2005 Duikpakken - Deel 4: Pakken voor één atmosfeer(ADS) - Ergonomische eisen en beproevingsmethoden
- meer info op http://www.nbn.be
Documentatie
- Arbokennisdossier Werken onder overdruk: duikarbeid (nat)
- Arbokennisdossier Werken onder overdruk: Caisson-, Tunnelbouw en Hyperbare centra (droog)
- British Tunneling: A Guide to the Work in Compressed Air
- HSE Guidance for appointed doctors on the Work in Compressed Air Regulations 1996
- HSE Human Factors in Decompression Sickness in Compressed Air Workers in the United Kingdom 1986-2000
- HSE Occupational exposure limits for hyperbaric conditions
Tools
Websites
- http://osha.europa.eu/ heeft geen specifieke subsectie over druk
- http://www.arbocataloguswoo.nl/ Digitale Arbocatalogus werken onder overdruk
- http://www.arbokennisnet.nl en daar doorklikken naar werken onder overdruk
- http://www.arboportaal.nl/ Startpunt van info over arbeidsomstandigheden van het Nederlandse ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
- http://www.bossons-fute.fr/ Franse site met beroepsfiches en beroepsrisicofiches: zie fiche werken onder hyperbare omstandigheden
- http://www.cdc.gov/ heeft geen specifieke subsectie over druk
- http://www.hse.gov.uk/ heeft een sectie over duiken, maar niet specifiek voor andere werkzaamheden onder overdruk
- http://www.inrs.fr/ Het Franse Institut National de Recherche et de Sécurité heeft een speciale sectie Fysische agentia op haar site met een pagina over werken bij overdruk en werken op hoogte
- http://www.ndc.nl/ Website van het Nederlands Nationaal Duikcentrum
- http://www.osha.gov/ De Amerikaanse Occupational Safety and Health Administration heeft helaas geen specifieke subsectie over druk
- http://www.travailler-mieux.gouv.fr/ Het Franse ministerie van werk heeft een aantal specifieke fiches over risicofactoren, o.a. over werken in hyperbare omgeving
- http://www.werk.belgie.be/ heeft een themapagina over werkzaamheden in een hyperbare omgeving
- http://www.who.int/ heeft geen specifieke pagina over druk, maar er zijn wel nuttige documenten te vinden rond decompressie