Wat is arbeidshygiëne?
De definitie die gebruikt wordt door de International Occupational Hygiene Association is: "Arbeidshygiëne is de discipline van het anticiperen, herkennen, evalueren en beheersen van gevaren voor de gezondheid in de werkomgeving met als doel de bescherming van de gezondheid en het welzijn van de werknemers en de gemeenschap in het algemeen."
Arbeidshygiëne wordt ook omschreven als de praktijk van de identificatie van chemische, fysische en biologische agentia op de werkplek die ziekte of ongemak kunnen veroorzaken, het evalueren van de omvang van het risico als gevolg van blootstelling aan deze agentia, en de beheersing van die risico’s om nadelige effecten op de gezondheid te voorkomen op lange en korte termijn. Arbeidshygiëne maakt gebruik van wetenschap en techniek om te voorkomen dat een slechte gezondheid wordt veroorzaakt door de omgeving waarin mensen werken. Het helpt werkgevers en werknemers de risico's te begrijpen en de arbeidsomstandigheden en werkmethoden te verbeteren. Omdat veranderingen in technologie en maatschappij continu nieuwe gezondheidsrisico’s opleveren, is arbeidshygiëne een voortdurend uitdagend veld en een beroep met zeer gevarieerde activiteiten.
Arbeidshygiëne is één van de welzijnsdomeinen zoals opgenomen in de Wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (04/08/1996) en het Koninklijk Besluit betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (27/03/1998). De Interne en Externe diensten voor Preventie en Bescherming moeten beschikken over preventieadviseurs en deskundigen die beschikken over verschillende vaardigheden waaronder arbeidshygiëne. Arbeidshygiënisten werken multidisciplinair samen met de andere preventieadviseurs.

Wat is het verschil tussen industriële hygiëne en arbeidshygiëne?
Er is niet echt een verschil. De term Industrial Hygiene is ontstaan in de Verenigde Staten, terwijl in andere delen van de wereld de term Arbeidshygiëne werd gebruikt. In sommige opzichten is de term Occupational Hygiene een betere omschrijving omdat het gaat om gezondheidsrisico’s die voorkomen in alle plaatsen waar mensen werken, zoals kantoren, winkels, ziekenhuizen en boerderijen, en niet alleen op plaatsen die je zou typeren als “industrieel”.

Waarom Hygiëne?
Het woord hygiëne is afgeleid van de naam van de Griekse godin van de gezondheid Hygeia. Zij was de dochter van Asklepios en de zus van Panacea. Terwijl haar vader en zus geassocieerd werden met de behandeling van de ziekten werd Hygeia beschouwd als zijnde bezig met het behoud van een goede gezondheid en de preventie van ziekte.

Waarom is arbeidshygiëne belangrijk?
Jaarlijks zijn er in België duizenden nieuwe beroepsziekten en arbeidsgerelateerde ziekten die naast menselijk leed ook grote kosten veroorzaken voor de ziekteverzekering. Goede arbeidshygiënische werkomstandigheden resulteren in:

• Verbeterde gezondheid en een hogere levensverwachting van de werknemers

• Vermindering van het aantal mensen die de arbeidsmarkt vroegtijdig verlaten door ziekte

• Lagere sociale kosten van de gezondheidszorg

• Het maximaliseren van het werknemers potentieel

Wat is een arbeidshygiënist?
Arbeidshygiënisten zijn professionals die zich bezig houden met het beschermen van de gezondheid van de mensen op de werkplek door het toepassen van de principes van de arbeidshygiëne. Arbeidshygiënisten werken in alle takken van de industrie. Ze werken ook in overheidsdiensten, ziekenhuizen, openbare nutsvoorzieningen en de academische wereld. Veelal zijn ze verbonden aan een Interne of Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk of aan gespecialiseerde labo’s of onderzoeksinstellingen.

Wat doet een arbeidshygiënist?
Arbeidshygiënisten houden door onderzoek en adviesverlening de werknemers en hun werkplekken gezond. Ze adviseren ook bij de naleving van wet- en regelgeving in de werkomgeving. Arbeidshygiënisten beoordelen gezondheidsrisico's op de werkplek, nemen monsters van de lucht om te bepalen of er schadelijke concentraties in aanwezig zijn, meten geluidsniveaus en blootstelling aan andere fysische agentia, controleren op microbiologische besmetting en geven praktische adviezen over hoe werknemers kunnen worden beschermd tegen de gezondheidsrisico’s op het werk.

Waar komen de arbeidshygiënisten vandaan?
De beoefenaars komen uit diverse achtergronden. Ze kunnen chemici, ingenieurs, biologen, fysici, artsen, of andere professionals zijn die allen gekozen hebben om hun vaardigheden toe te passen voor de bescherming van de gezondheid van de werknemers. Arbeidshygiëne is multidisciplinair, zodat haar beoefenaars over een brede en solide basis van kennis moeten beschikken. Gemeenschappelijk aan alle beoefenaars is een kern van kennis die alleen kan worden beschreven als "arbeidshygiëne" en een strategische aanpak van het beheer van de gezondheidsrisico’s op het werk.

Hoe word je arbeidshygiënist?
Onderwijs, voortgezette opleiding en ervaring zijn belangrijke aspecten in de carrière van een arbeidshygiënist. Onderwijs kan worden verkregen door middel van een opleiding arbeidshygiëne en door het volgen van gespecialiseerde cursussen. Ervaring kan worden bereikt door te werken in het veld in samenwerking met collega’s. Aanvullende informatie is te vinden op de Occupational Hygiene Training Association website OHlearning.com.