Achtergrond
Er bestaan vele strategieën om de beroepsmatige blootstelling aan chemische stoffen te evalueren door middel van een steekproef met metingen; de ene vereist al wat meer metingen dan de andere, maar het uiteindelijke doel is natuurlijk dat we de verzamelde meetgegevens kunnen analyseren en een uitspraak kunnen doen over de werkelijke blootstelling van de werknemerspopulatie, en of de grenswaarde die we vooropstellen al dan niet wordt gerespecteerd.

Wetgeving

• KB Chemische agentia (11/03/2002)
• KB Kankerverwekkende en mutage agentia (02/12/1993)

Normering

• NBN EN 689:1995 Werkplaatsatmosferen - Leidraad voor het evalueren van de blootstelling bij inademing aan chemische stoffen voor vergelijking met grenswaarden en meetstrategie

Documentatie

• NVvA-BOHS Testing Compliance with Occupational Exposure Limits for Airborne Substances voorstel als insteek naar een alternatieve beoordelingsstrategie voor NBN EN 689:1995

Tools
BWStat
BWStat is een excel tooltje om de BOHS-NVvA Guidance in praktijk toe te passen. De tool  laat toe om vanaf drie metingen group en individual compliance met de OEL in te schatten, rekening houdend met de intra- en interpersoonsvariatie bij herhaalde metingen bij dezelfde personen en metingen bij verschillende personen uit een gelijkaardige blootstellingsgroep. BWStat gaat dus met het volgen van de BOHS-NVvA Guidance veel verder dan bijvoorbeeld IHStat. Versie 1 van de tool werd gelanceerd op het NVvA Symposium 2013 en was beschikbaar in het Nederlands, Engels, Duits en Frans. Op het IOHA congres 2015 werd versie 2 gelanceerd (eveneens beschikbaar in het Spaans). Dit gebeurde aan de hand van een Personal Development Course bij aanvang van de conferentie en een poster tijdens de conferentie. De tool werd ontwikkeld door Tom Geens (Provikmo &BSOH), Theo Scheffers (TSAC, NVvA & BSOH) en verschillende andere binnen- en buitenlandse collega’s. De presentatie, de poster en de tool zelf zijn vrij te downloaden. Een handleiding is in ontwikkeling. 

IHstat 
Beschikt u over (herhaalde) metingen en wil u controleren of uw metingen een (log)normale distributie volgen of berekenen wat de overschrijdingskans ten opzichte van de grenswaarde is? Dit kan met behulp van de Excelsheet IHSTAT. Op het internet zijn verschillende versies van deze tool te vinden. Afhankelijk van de versie is deze spreadsheet geschikt voor het berekenen van de statistische kentallen van 3 - 200 metingen van stoffen op de werkplek. Het gebruik van deze spreadsheet vereist enige kennis van statistiek. Heeft u die niet, dan kan u deze opdoen via appendix 4 van het boek "A strategy for assessing and managing occupational exposures", derde editie, 2006. John Mulhausen bouwde de oorspronkelijke tool en samen met het AIHA EASC (Exposure Assessment Strategies Committee) werd de tool steeds verder verbeterd. Sinds 2007 worden naast het Engels ook enkele andere talen ondersteund (zie presentatie D. Drolet) en worden er ook tekstballonnen met uitleg voorzien bij de meeste parameters. BSOH heeft samen met het AIHA EASC zeer recent ook het Nederlands geïmplementeerd. Deze laatste versie van IHSTAT staat sinds 6 januari 2012 ter beschikking op de website van AIHA. Open het bestand, schakel macro's in, kies bij de Languages Dutch/Français/English/... en klik dan op de blauwe pijl. U vind een uitgewerkt voorbeeld onder ?? en krijgt boxen met uitleg te zien als u over de verschillende berekende parameters heen beweegt.

EAS
Exposure Assesment Solutions Inc. is een Amerikaans bedrijfje geleid door dr. Paul Hewett. Verschillende freeware programma's om blootstellingen te schatten zijn beschikbaar voor download na registratie. http://www.oesh.com/software.php. IHDataAnalyst is een soort variant van het populaire IHStats (ook censored data analysis en bayesian decision analysis). Er bestaat een gratis Lite-versie (tot 25 metingen) en een uitgebreide betaalversie (tot 2000 metingen). Deze tools zijn ter beschikking in het Engels.

SPEED
Terwijl het populaire IHstat gebruikt wordt om overschrijdingskansen (exceedance) te berekenen voor homogene blootstellingsgroepen (er wordt geen intrapersoonsvariatie in rekening gebracht) richt SPEED zich op overexposure, wat niet hetzelfde is als exceedance. SPEED houdt rekening met herhaalde metingen bij dezelfde personen (intrapersoonsvariatie) alsook de verschillen binnen de bemonsteringsgroep (interpersoonsvariatie). SPEED kan bekomen worden via het IRAS (Engelstalige versie).

HYGINIST
HYGINIST is een speciaal voor de arbeidshygiëne ontwikkeld statistisch softwarepakket. Het analyseert de meetuitkomsten die verzameld zijn met behulp van de standaard arbeidshygiënisch strategie en toetst deze tegen de grenswaarde. Het tekent op het beeldscherm de verdeling van drie tot tweeduizend meetuitkomsten alsof het op logaritmisch waarschijnlijkheidspapier is. Ook de overeenkomst met de log-Normale verdeling wordt getest. Het helpt bij het kosten-effectief plannen van een meetprogramma, gebruikt zuivere schatters voor de kans op MAC overschrijding en haalt maximale informatie uit de uitkomsten onder de detectie grens. Het programma is in het Nederlands en het Engels ter beschikking.

AltrexChimie
Op de homepage van INRS kan in de zoekbalk Altrex getypt worden om op de downloadpagina uit te komen. In Altrex kunnen de data in gelijk welke volgorde ingeput worden (bijvoorbeeld bij wie de monsters juist genomen werden en op welke dagen). Altrex gaat bovendien ook om met monsters onder de quantificatielimiet (LOQ). De output zijn grafieken die eenvoudig in een rapport kunnen geplakt worden. Het programma is op dit moment uitsluitend in het Frans ter beschikking.