Achtergrond
Grenswaarden zijn limieten waarmee we een berekende of gemeten blootstelling willen vergelijken. Grenswaarden voor externe blootstelling zijn meestal vastgelegd voor bepaalde effecten die optreden wanneer blootstellingen, volgens de route (inhalatoir, oraal, dermaal) waarvoor de grenswaarde werd afgeleid, boven deze grenswaarde optreden gedurende een bepaalde vastgelegde periode. Er zijn verschillende types grenswaarden: gezondheidkundige grenswaarden waarvoor geen effecten optreden, grenswaarden waarvoor geen schadelijke effecten optreden, wettelijke grenswaarden, actiewaarden, richtwaarden,... In het wetgevend kader wil men vooral waarden hanteren waarbij men geen schadelijke effecten zal zien op de menselijke gezondheid en is "de" grenswaarde van een stof meestal gebaseerd op het eerste schadelijk effect dat optreedt bij de laagste blootstelling (het zogenaamde kritisch effect). Als we waterstofsulfide nemen als voorbeeld: het eerste (niet-schadelijke) effect dat optreedt is prikkeling van de neus (<1ppm), hogere blootstellingen lijden tot irritatie van de ogen (schadelijk effect, rond 10 ppm), nog hogere concentraties verlammen de reukzin (rond 100 ppm) en het schadelijkste effect is natuurlijk de dood (>800 ppm). De Belgische wettelijk bindende grenswaarde voor waterstofsulfide in de omgevingslucht is op dit moment ingesteld op 5 ppm (7 mg/m³), voor een inhalatoire blootstelling over 8h. Mensen die gedurende 8h aan deze concentratie worden blootgesteld, 5 dagen per week, zullen waarschijnlijk geen oogirritatie ondervinden. Naast de grenswaarden voor externe blootstelling zijn er ook grenswaarden voor interne blootstelling, zogenaamde biologische grenswaarden, die meestal zijn vastgelegd op een bepaalde concentratie in een menselijk staal (urine, bloed, plasma, haar, tanden,...) na een bepaalde externe blootstelling. De enige wettelijk bindende biologische grenswaarde in België op dit moment is de biologische grenswaarde voor lood in bloed (70 μg Pb/100 ml bloed).

Wetgeving

• KB Chemische agentia (11/03/2002)
• KB Kankerverwekkende en mutage agentia (02/12/1993)

Normering

• NBN EN 689:1995 Werkplaatsatmosferen - Leidraad voor het evalueren van de blootstelling bij inademing aan chemische stoffen voor vergelijking met grenswaarden en meetstrategie

Documentatie

• Nederlandse Leidraad om zelf een grenswaarde af te leiden indien er geen bestaat
• NVvA-BOHS Testing Compliance with Occupational Exposure Limits for Airborne Substances voorstel als insteek naar een alternatieve beoordelingsstrategie voor NBN EN 689:1995
• ECETOCTR101 Guidance for setting occupational exposure limits: Emphasis on data-poor substances (2006)
• Bekman 2011 Hoe kan de private grenswaarde van gevaarlijke stoffen worden vastgesteld?

Tools

• GESTIS International Limit Values Internationale grenswaarden
• SER Databank Nederlandse grenswaarden

Websites

• http://ec.europa.eu/ heeft een themapagina over het scientific committee on occupational exposure limits (SCOEL)
• http://osha.europa.eu/ heeft een themapagina over grenswaarden
• http://www.arboportaal.nl/ heeft een themapagina over grenswaarden
• http://www.hse.gov.uk/coshh/ heeft een themapagina over grenswaarden
• http://www.rivm.nl/ heeft een themapagina over grenswaarden
• http://www.werk.belgie.be heeft een specifieke pagina over chemische agentia alsook over de publieke raadplegingsprocedure betreffende grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling